Tuiskoms van die hart – Marile (Alta) Cloete

Elsbet Minnaar keer terug na Suid-Afrika ná sy lank in die buiteland netbal gespeel. Sy is tuis vir een doel: Om behandeling vir haar depressie in ‘n kliniek te ontvang. Niemand is bewus van haar stryd met depressie nie, want sy beplan om terug te keer na Australie sodra sy uit die kliniek ontslae word en verkies om dit geheim te hou. Sy word genoodsaak om haar eerste aand oor te slaap in Brent, ‘n ou skoolkennis, se huis in die Boland. Sy vertrek die volgende oggend na die kliniek, gerus dat Brent nie weet van haar planne nie. ‘n Paar dae later daag Brent egter by die kliniek op nadat ‘n vriend toevallig gehoor het van haar opname. Elsbet is sy geskok, maar Brent maak dit gou duidelik dat hy haar deur die proses gaan bystaan. Hul v erhouding ontwikkel geleidelik en kort voor lank besef ablei dat daar sterk gevoelens is wat nie geïgnoreer kan word nie. Maar Elsbet moet egter eers besluit of sy haar internasionale netballoopbaan gaan laat vaar ter wille van liefde, en of sy van Brent gaan probeer vergeet en terug keer Australië toe.

Koop hier: https://lapa.co.za/tuiskoms-van-die-hart-marile-cloete

Checklist om ‘n moeilike dag te red

Hier is my lysie van dinge waarna ek moet kyk as ek voel ek begin afgly in die put. (En ‘n mens moet vinnig optree, voor jy te diep gegly het om meer duidelik te kan sien!)

1. Het ek vandag gesond geëet? En genoeg, maar ook nie te veel nie? Te veel suiker? Te veel koolhidrate?
2. Het ek al oefening gehad? Verkieslik in die buitelug. Iets waarvan ek hou, nie iets wat lyding behels nie!
3. Is ek besig met iets wat my bevrediging verskaf? ‘n Bedrywigheid wat vir mý sinvol is – nevvermaaind wat ander daarvan dink! Verkieslik iets skeppends. (Vir my tel huiswerk beslis nie as skeppend nie.) Dit kan ‘n ete se kook of ‘n kongres se reël wees … enigiets.
4. Het ek al vandag vir iemand anders iets gedoen? (En nee, die gewone huistake vir my huismense tel nie.) Iets vir iemand wat in een of ander opsig minder gelukkig as ek is.
5. Het ek al sinvolle kontak met mense gehad? Nie leë oppervlakkige of niksseggende praatjies (of skinder!!) nie – kontak wat dieper as die oppervlak strek.
6. Het ek al gelag?
7. Is daar musiek in my lewe? (En nee, dit hoef nie noodwendig Springsteen te wees nie!! Dit kan Beethoven wees – of Nicholas Louw as dit moet …)
8. Is daar orde in my omgewing? Dit help selfs om net die rytjie skoene voor my kas haaks te skuif … En nee, ons praat nie van obsessiewe gedrag nie, net van doodgewone orde.
9. Het ek vandag iets afgehandel wat my al lankal irriteer? Betaal ‘n rekening, sorteer vinnig die tydskrifte, skryf ‘n e-pos … Dit werk om dinge te kan doodtrek in jou dagboek. En trek hulle fisies dood, hard en duidelik.
10. Is ek oormoeg? Plaas ek te veel druk op myself?
11. Te min geslaap? Of dalk te veel?
12. Het ek vandag iemand toegelaat om my te manipuleer of te misbruik?
13. Het ek ja gesê toe ek moes nee gesê het?
14. Is daar onsekerhede wat my teister? Kan ek dalk iets daaraan doen? Moet ek dalk iemand iets vrá i.p.v. net in angs en stilte wag?

Natuurlik verg dit vasbyt om sover te kom om actually iets te DOEN aan hierdie lysie. Maar glo my, dit werk!
Ek hoor graag van dinge wat vir ander mense werk. Onthou, hierdie is bloot my eie ondervinding – nie die alfa en omega nie!

Wanneer jy nie genade ontvang nie …

Hier is die ervaring van dapper depressievegter Adele Vorster ten opsigte van die behandeling van geestesiektes selfs by gerespekteerde hospitale waartoe die geseëndes met ‘n mediese fonds toegang het. Ek plaas dit in haar eie woorde en met haar toestemming, met die hoop dat dit iemand sal bewus maak van die stigma wat nog aan geestesiektes kleef en die groot skade wat mediese werkers én gewone mense uit onkunde kan veroorsaak. Intussen het Adele voortgegaan om die saak op te volg en ‘n uitnodiging gekry om met die ambulansmense te gesels. Dis ‘n voorbeeld van die goeie dinge wat kan gebeur as ons praat oor die slegte dinge wat ons ervaar. 

Ek het hierdie week weer besef hoe moeilik dit is om goeie mediese sorg vir ‘n geestessiekte te kry, AL het jy ‘n mediese fonds. Ek het besluit ek gaan my storie wyd en syd verkondig in die hoop dat daar iewers een persoon in die mediese bedryf is wat dit sal lees en die volgende keer wat hul met ‘n beangste en psigotiese pasiënt werk daardie persoon met respek en empatie sal hanteer en nie met ongeduld en walging nie. En bo alles dat hul nie vir daardie persoon sal lag nie. Hoe wreed is dit om vir iemand wat in so toestand is te lag?

Ek het my Maandagaand in ‘n slegte toestand bevind. Ek het ‘n vriendin gebel en sy het vir my ‘n ambulans gebel. Ek kan nie alles onthou nie, maar ek onthou dele. Ek onthou hoe ek op die trap van die huis gesit het en myself natgepiepie het. Dan onthou ek twee ambulansmanne wat vir my lag. Ja, lag. Ek onthou ek het die een gevra om asseblief vir my te tel. Ek het nie geweet wat is waar en wat nie en wou desperaat seker maak ek verbeel my nie alles nie en gaan nie totaal in die psigose in nie, want wat as ek hierdie keer nie weer terugkom nie? Ek het gesien hoe die een ambulansman vir die ander een kyk en lag toe ek hom vra watter kleur my pajamatop is. Hoe weet ek jy is werklik? vra ek hom. Volgende onthou ek hulle stamp my seer want ek is te groot om op die stretcher te pas. Stamp stamp. Die ambulansbestuurder bel iemand en ek hoor hom weer lag. Wat is op my beursie? vra ek. Hoe weet ek ek verbeel my nie hierdie rit nie? Ek kan hierdie angs nie beskryf nie.
Volgende flash: ons is by die hospitaal. Netcare Universitas sê hulle vir my. Ja, ek noem die naam om te name en shame. Dinge is steeds so deurmekaar. Iemand baklei met my oor my mediese fonds. Ek praat met myself. Ek sê Adele, as jy al ooit in jou lewe baklei het dan is dit NOU. Jy het te ver gekom om die waansin nou te laat oorneem. Komaan, Adele, bly by nou. Bly by nou. Daar is ‘n uiters ongeskikte vrou wat my vorms laat teken, maar ek weet nie hoe of wat om te skryf nie. Ek sien weer die ambulansman, hy lag nogsteeds. My bene ruk. Hoekom het jy my gevra om te tel? vra hy. Want ek probeer desperaat by nou bly sê ek of dink ek, nie seker nie. Die vrou van die vorm sit voor ‘n rekenaar, sy kyk met disgust na my pajamas, kaal voete en sien ek het myself natgepiepie. Daar is ‘n grys dokter, kort dokter. Hy praat oor toe hy in die weermag was? Daar is ongeduldige verpleegsters. Iemand sê of vra: Is dit ‘n ou bietjie depressie? Ek lê. Op ‘n stadium loop ek. Sit by ontvangs. Ek moet huis toe gaan, hier is nie hulp nie. En ek is bang hul spuit my in en dan moet ek vir dae slaap en kan nie beweeg nie. Nee, nee. Ek moet baklei. Die gryskopdokter vra vrae, kan nie onthou wat. Ek gaan lê maar weer op die bed. Ek is papnat gepiepie, niemand gee om nie. Lê en lê en lê. Ek kry ‘n vriendin gekontak. Sy klim in haar kar en kom na my toe. Ek huil van verligting, ‘n bekende gesig. Dan is hierdie dalk tog nie ‘n droom nie. Nog vrae van dokter. Trek bloed. Na nog ‘n ewigheid ‘n drup en pille. Als is steeds ‘n droom.
Almal hanteer my of met disgust of hulle lag soos die twee ambulansmanne.
Ek vat die ambulansman se hand, ek sê vir hom: Belowe my een ding. Volgende keer as iemand jou vra om vir hulle te tel doen dit asb. Dis dalk die enigste ding wat hul anker. Kan nie onthou of hy geantwoord het nie.
Vir die verpleegpersoneel, dokters en adminassistente en vir die twee ER24-ambulansmanne: Weet asb dat hoe “mal” iemand ookal is, ‘n deel van hulle kan hoor en sien. Weet julle hoe skaam ek gekry het oor julle gelag? Julle is wreed!
Ek gaan dit nie hier los nie. Ek gaan praat en praat en praat totdat mense soos julle psigiatriese pasiënte met waardigheid, respek en empatie hanteer. Ek gaan name en shame.
En ook dankie sê vir die twee susters wat my wel so hanteer het, die een wat bloed getrek het en die een wat my drip opgesit het, wat my met menswaardigheid hanteer het.
En ook dankie aan my vriendinne vir hul bystand.
Dit gaan nou baie beter en ek is weer fighting fit. Sodat ek kan baklei vir die regte van psigiatriese pasiënte wat nie vir hulself kan baklei nie. Want ek is die bliksem in.

SUPERMORNINGS!

My oudste gebruik sy eie en my swaarkry om met hierdie konsep vorendag te kom: Die eenvoudige gedagte dat jou dag soveel beter is wanneer jy die oggend op die regte/beste manier begin.

Superheros have been part of our culture forever. In the old days, they shaped mythology. More recently, they commanded a dedicated group of comic-book fans. And today, they have taken over the silver screen.

Why do we love superheros so much? Aside from awesome action and special effects, they offer a unique brand of escapism into a world where people can fly, teleport or shoot lasers out of their eyes.

Sadly, the real world is much more bland and boring. But it has its own bland and boring superpower: consistency. As unsexy as it sounds, this amazing superpower can give you everything you want out of life.

Consistency is the power to command your own body and mind. Very few people have mastered this dormant superpower within them. That’s why so few of us are in great shape, financially free and performing at our true potential.

But the good news is that anyone can awaken this awesome power that lies within. This origin moment is an important part of every superhero story – a story that can also be yours!

My hope is that this blog can give you your own origin moment and help push you through the subsequent training montage. Since we are stuck in the real world, it will take a couple of years, not a couple of minutes like in the movies. But the results can be just as magical.

As homage to the superpower of consistency, I will consistently publish a daily post that will arrive in your inbox at 6 am (GMT +2). This quick 1-2 minute read will provide a little nudge in the right direction every single morning.

And as these little nudges accumulate, your own superpower of consistency will take form.

Oorspronklike post by: https://schalkcloete.com/supermorning/

 

Kliniek toe!

Amper ‘n jaar gelede het ek eindelik ingegee en my in ‘n kliniek vir depressie laat opneem – een van die beste besluite van my lewe. Hieronder is die stukkie wat later daaroor in rooirose verskyn het. Dis baie persoonlik en dis steeds moeilik om dit te deel, maar ek doen dit in die hoop dat dit iemand wat op die rand van ‘n afgrond staan, kan help om ook daardie stap te neem.
NS. ‘n Vriendin het vir my dié blomme gestuur. Ek was een van die min pasiënte wat blomme gekry het – terwyl gewone hospitaalkamers gewoonlik oorloop van blomme. Dit sê iets oor die stigma wat nog aan opname vir geestesiektes kleef. Dis elkeen van ons se plig om teen daardie stigma te veg. 

“Ek kan nie, ek kan nie!” Ek staan op my knieë langs my bed en skree magteloos in die matras in.

Op hierdie stadium is daar heelwat goed wat ek nie meer kan doen nie. Ek kan nie meer maklik lag nie. Ek sukkel om dankbaar te wees. Ek vind dit moeilik om op te hou as ek trooskos te ete kry. Ek kan kwalik die energie bymekaar skraap om soggens uit die bed te kom. My woorde het

Depressie: Is oorwinning vir almal moontlik?

Hulle sê mos mens kan jou vriende kies, maar nie jou familie nie. Hulle moet jy maar aanvaar en die beste van die saak maak. As jy gelukkig is, kan hulle ook jou vriende wees. Indien nie, kan jy óf die bande verbreek en jou lewe lank skuldig voel (en baie goeie dinge misloop), óf jou mense aanvaar soos hulle is en leer liefkry soos hulle is.
Depressie is vir party van ons soos daardie spreekwoordelike broer in die tronk. Niemand kies dit nie. Maar ontslae raak? Nie so maklik nie.

Natuurlik is daar die gelukkiges wat depressief raak, die regte medikasie kry en siedaar – binne ‘n paar maande is alles weer reg en die monster vir ewig oorwin. Vir baie  mense het depressie egter ‘n lewenswyse geword.

Nou het jy – soos met alles in die lewe – verskeie keuses. Dra jy dit alleen of deel jy dit met spesiale mense? Aanvaar jy dit, drink jou pille en gaan voort met jou lewe, so goed soos jy kan? En as dit sleg gaan, vat jy dit maar en hoop vir beter dae vorentoe? Bly jy in ontkenning en elke dan en wan los jy weer die pille – en beland mettertyd weer in die put? Of bly veg jy daarteen? Is jy hatig en woedend oor jou lot? Word jy ‘n onaangename mens? (Dis hoeka nie moeilik om onaangenaam te wees as jy depressief voel nie.) Of omarm jy jou ellende, word jy ‘n smartvraat wat tydig en ontydig vir almal vertel hoe ellendig jou lewe is? Probeer jy jou lot blymoedig dra en steek vir almal weg hoe swaar jy eintlik kry?

Êrens tussen hierdie uiterstes lê die opsie wat vir my die sinvolste is. Hierdie opsie het twee elemente wat na teenoorgesteldes kan lyk: aanvaarding en aanval (LW. aanval en nie verdediging nie.)

Aanvaarding hoef definitief nie oorgawe te wees nie. Nee, gaan lê gaan ons nie. Aanvaarding kan bloot ‘n verstandsbesluit behels dat hierdie ding waarskynlik nie uit sy eie gaan weggaan nie en dat skop en skree nie gaan help nie. Hieruit vloei voort dat jy kan aanvaar, maar aanhou veg. En dan kan jy begin slim veg. Geen krisisbestuur meer nie, nie net vure doodslaan wanneer dit sleg gaan nie. Nie blote verdediging nie, maar aanval. Nou kan jy planne begin maak, jou strategie vir die aanval uitwerk. En as jy jou strategie verfyn volgens jou eie behoeftes en getrou daarby hou, kan jy voluit en vredig leef ten spyte van depressie.

Bitter min van ons in die greep van ware depressie (nie net ‘n blou of selfs swart bui nie), is egter tot aanval in staat. Hieruit vloei voort dat ons moet veg solank dit goed (of relatief goed)  met ons gaan. Ja, ek weet, mens is geneig om wanneer dit goed gaan, maar net dankbaar jou lewe te lei en te (probeer) vergeet van depressie. Dis egter juis dan dat hy jou so maklik weer ongemerk bekruip en voor jy jou kom kry, is jy weer terug in die gat.

Ek reken die kuns is dus om te probeer proaktief wees wanneer dit oukei gaan. Vir elke persoon sal dit ‘n unieke reis wees. Ons is individue met verskillende swak- en sterkpunte, verskillende behoeftes. Dikwels weet ons nie eens wat hulle is nie. Depressie kan die begin wees van ‘n reis na selfontdekking, want sonder kennis oor jouself kan jy nie doeltreffend veg nie.

Gaan dit vandag oukei? Komaan, dan is dit die kans vir planne maak. Wat kan jy doen om daardie afwaartse skuif te voorkom? Die pille wat jy so graag wil los, dalk maar aanhou drink? Dalk maar aanhou gaan na die duur terapeut? Gesonder eet? Begin stap? Werk aan jou tydsbestuur en streshantering? Of iets heeltemal anders wat vir jou van toepassing is?

Gaan dit op die oomblik maar sleg? Dan is dit die tyd vir krisisbestuur, vir verdediging. Medikasie, terapie en oefening, die towerkombinasie. En sodra jy jou kop kan lig, begin jy aan die aanval beplan.

Nee, aanvaar beteken nie oorgee nie. Aanvaar beteken inderdaad om jou vyand te leer ken en jou planne reg te kry. En dan uit te voer.

 

 

Die waarde van ‘n drukkie

Ek het – soos seker baie van my tydgenote – nie met drukkies grootgeword nie. Nog minder met openlike verklarings van liefde tussen familie of vriende. Maar wel met die soen-op-die-mond-gewoonte. Nogal ʼn vreemde teenstelling, as mens mooi daaroor dink.

Vandag werk dinge natuurlik meestal andersom. Mondsoene word in my kringe deesdae vir die geliefde gereserveer, of dalk vir ouer familie wat nog in die gewoonte is en dalk kan aanstoot neem as dinge nou skielik verander. Eintlik is dit so ʼn intieme handeling dat ek my amper nie ʼn tyd kan voorstel toe dit algemeen was tussen al wat leef en beef nie. Dink net aan die kieme … J Om nie eens van die snorre en baarde te praat nie. Mens hoef maar net bietjie rond te vra en jy hoor vele stories van kinders wat (vir hulle) grillerige ooms of tantes moes soen. Persoonlik het ek ‘n paar storietjies wat ek dalk nie hier moet deel nie. J Die meeste van hulle behels ‘n skaam dogtertjie en volwasse manlike familielede – of selfs ‘n skaam

Feestyd – gevaartyd!

Hierdie tyd van die jaar is alles erger. As jy bly is, is jy baie bly. (Of jy voel jy behoort eintlik BAIE bly te wees.) As jy hartseer is, is jy baie hartseer. Dinge is geneig om in uiterstes te gebeur en emosies geneig om intens te wees.
Verliese wat mens hierdie tyd van die jaar tref, voel ook erger as gedurende die jaar. Want jy weet vir die res van jou lewe gaan die feestyd vir jou met daardie verlies geassosieer wees. (‘n Sinvolle stukkie raad wat ek iewers gelees het, sê mens moet liewer die rituele van Kersfees, ens. probeer verander wanneer jy dit die eerste keer sonder ‘n spesifieke geliefde vier. Dan sit jy ten minste nie aan daardie selfde tafel met al dieselfde trimmings en ‘n leë stoel nie. Probeer skep liewer ‘n nuwe gewoonte. Wat nie beteken dat jy ooit gaan vergeet nie.)
Vir depressievegters is dit ‘n gevaartyd. (Soos die lente vir sommiges.) Ons is mos hoeka goed met uiterste emosies, nie juis mense wat neutraal staan teenoor dinge nie, ook nie dinge louwarm ervaar nie. 
Na my mening lê die grootste gevaar van die feestyd in die ou kwessie van onrealistiese verwagtinge. Die hele wêreld is (oënskynlik) so gelukkig … almal gaan see toe, of familie toe, hou partytjies, kry presente, eet oordadige maaltye … Nou hoekom voel ek dan nie so gelukkig soos die res van die wêreld nie? Ek gaan tog ook see toe en my matriekkind het deurgekom en niemand in die familie is dood nie … maar steeds kry ek dit nie reg om so stralend gelukkig te voel nie.
Ek probeer deesdae hard veg teen daardie begeerte om ALLES so VREESLIK WONDERLIK te wil hê. Want die lewe gee ons op sy beste hier en daar ‘n perfekte OOMBLIK. Die res van die tyd moet ons maar tevrede wees met effens (of heelwat!) minder as die volmaakte. Dit voel vir my ‘n mens moet bly wees oor die lekker en maar probeer om die minder lekker te aanvaar. Dan is jy nie so geskok as die familie nie almal in ekstase oor hul geskenke is nie, of as dit reën by die see of as die matrikulant ‘n ietwat uitrafel nie. En dan mors ‘n mens nie soveel energie met selfbejammering en wroeginge nie.
Nee, ek bepleit nie ‘n kleurlose lewe van vaal emosies en geen plesier nie. En ek bepleit definitief nie negatiwiteit nie. Ek dink net ‘n mens moet versigtig wees om intense emosies by jouself aan te blaas in hierdie tyd. En die vreeslike verwagtinge so ‘n klein bietjie probeer afskaal.
Dan is dit hopelik makliker om bloot dankbaar te wees vir wat jy het – en nie heeltemal in sak en as te sit oor al die ellende wat steeds in hierdie tyd in die wêreld is nie.

Depressie, dankbaarheid en drome

Olga Basson is die knap vrou wat verlede Saterdag se high tea ten bate van Wellington se haweloses gereël het. Hier is ‘n paar notas oor wat ek daar kwytgeraak het, vir ingeval dit vir iemand iets kan beteken.
DEPRESSIE:
Iets oor die siekte self en dan iets oor my ervaring daarvan.
1. Depressie is ‘n siekte.
2. Verskil tussen gewone swaarkry en die siekte depressie.
3. NB dat simptome AANHOU.
4. Dis nie ‘n skande of teken van swakheid nie.
5. Dikwels juis intelligente, sensitiewe en kreatiewe mense wat diep dink.
6. Gevare van wegsteek en stigma.
7. Hulp: Pille, terapie en gesonde leefstyl.
8. Leefstyl BNB: Slaap, pasop vir soetgoed en koolhidrate, OEFENING.
9. Wat kan ek vir iemand doen wat depressie het?
a. Aanvaar die persoon en respekteer
b. Moedig aan om hulp te kry
c. Kry uit die bed!
d. Groot gevare: Passiwiteit en eensaamheid
My ervaring:
1. Begin by kind wat nie geprys is nie.
2. Nie geleer om emosies te herken en te erken en te deel nie.
3. Nie geleer om hulp te vra nie.
4. Perfeksionisme wat spruit uit swak selfbeeld
5. Emosies onderdruk en nie woede aanvaarbaar uitspreek nie.
6. Te lank onbehandeld
7. Te laat en te min terapie
8. Pille dikwels gestop
9. In verkeerde werk gebly
WAT HET VERANDER:
VOLKOME VERANTWOORDELIKHEID VIR MYSELF GENEEM.
Verander van ‘n slagoffer na ‘n deelnemer/vegter.
Dit beteken nie ek kan myself genees nie.
Maar ek moet die nodige aksies neem.
Kom eintlik maar daarop neer dat mens na jouself moet leer kyk.
Belangrik om die siklus te breek: Nie neiging voortdra na nageslag nie.
Probeer dus na lewe kyk en dinge ANDERS doen. VERANDER wat kan verander.
Geen kitssukses nie. Sukses nie eens gewaarborg.
DROME:
1. Ek het as kind nie juis drome gehad nie. Niks buitengewoons in my lewe verwag nie.
2. Nie myself en talente geken nie. Ons moet ons kinders help om hulself te leer ken.
3. Leef bewustelik. Neem verantwoordelikheid. Verander wat jy kan – maar op verantwoordelike wyse.
4. Lang pad van stappie vir stappie leer droom en realistiese doelwitte stel.
5. Beweeg buite jou gemaksone.
6. Omring jouself met positiewe mense.
7. Wees self ‘n positiewe mens.
8. Werk vir wat jy wil hê. Moenie sit en wag vir beter dae nie.

Die stigma om depressie: ‘n paar gedagtes

Die stigma om depressie en wat ons daaraan kan doen:
1. Wat is ʼn stigma?
a. Brandmerk, skandvlek – kom blykbaar van merke aan Christus se lyf af.
b. Wanneer mense dink dis iets om voor skaam te wees.
2. M.a.w. dit gaan oor wat mens oor iets dink. Persepsies.
3. M.a.w. dit bestaan in jou eie kop! M.a.w. dit verskil van mens tot mens.
4. M.a.w. jy kan eintlik self besluit of daar ʼn stigma is, hoe groot dit is en wat jy daaromtrent gaan doen.
5. Sluit aan by my boodskap dat ons verantwoordelikheid vir ons depressie moet neem.
6. Gevolge van

Op soek na betekenis in die lewe

Dit kan nogal ‘n verligting wees as mens die dag besef die meeste goed in die lewe is regtig wat jy daarvan maak. Die meeste alledaagse dinge is nie op sigself boos of goed nie. Ons het die mag om waarde toe te ken aan elke ding wat ons doen of wat met ons gebeur. Selfs die ingrypende goed soos oorlog of prestasie is nie noodwendig vanself sleg of wonderlik nie. Dit hang steeds af van die individu se ervaring daarvan. Onder spesiale omstandighede kan ‘n oorlog ‘n persoon meer volwasse maak (hoewel ek seker is daar is minder pynlike paaie na volwassenheid) en kan prestasie iemand op ‘n pad van onverpoosde soeke na roem stuur.

‘n Tyd vir besluite … of nie

Ons is so dikwels geneig om te reken ALLES is verkeerd wanneer EEN aspek van ons lewe buite beheer geraak het. Ek druip ‘n toets – en my hele toekoms in die arbeidsmark is befoeter. Ek baklei met my man oor ‘n nietigheid – en die huwelik is op die rotse. Ek tel ‘n halwe kilo op – en ek rol straataf.

Bogenoemde is natuurlik tipiese voorbeelde van die alles-of-niks-denke en rampspoedskepping waaroor ons al so dikwels gepraat het. Ons maak van een insident of probleem ‘n permanente saak, ‘n magtige berg van ‘n kleine molshoop. Ons maak van ‘n kraan wat drup ‘n golf wat aangerol kom. Sit jy met ‘n veld vol molshope en verskeie druppende krane (of dalk is jyself die druppende kraan van Spreuke!), sit jy gou-gou met ‘n ganse bergreeks en ‘n verwoestende tsoenami. En ‘n goeie teelaarde vir depressie.

Om besig te bly

Ons weet almal ledigheid is die duiwel se oorkussing. (Wat ‘n oorkussing ookal mag wees!).

By Afrikanerkinders van my geslag is ‘n werksetiek van kleinsaf ingedril, bewustelik of op onbewustelike vlak. Die meeste van ons se ouers was ongeneeslike harde werkers. Vir sit en mopper was daar nie genade nie. Selfs vir blote sit was daar nie veel genade nie. Ek onthou goed hoe my ma geglo het mens sit en werk nie by die kombuistafel nie, jy staan en skil jou groente. Om nie eens te praat van stryk nie. Hierdie luie kind het sommer jonk-jonk al rugpyn gepleit en op ‘n kroegstoeltjie sit en stryk. En so skuldig gevoel dat sy deesdae ook maar weer die staanding doen.

Bekommernis

My liefste ou moeder was die bekommerdste mens wat ek ooit geken het. Dankbaarheid en positiewe denke het nie vir haar vanself gekom nie. Veral as ontevrede tiener het dit ‘n negatiewe invloed op my gehad. Ek het skuldig gevoel, asof ek nooit goed genoeg was nie, asof niks wat ek doen of nie doen nie, haar regtig tevrede kon stel nie.

Natuurlik verstaan ek vandag beter. Haar kinders en klein- en skoonkinders was haar alles. Sy het niks meer gevrees as dat een van ons iets kon oorkom nie. Vandag verstaan ek daardie gevoel van wéét die seerkry lê iewers vir jou en wag, jy weet net nie wanneer hy gaan toeslaan nie. Vandag ken ek self die magtelose liefde van ‘n ma en die verskriklike begeerte om jou mense te beskerm teen die lewe se ellendes. En die seker wete dat jy dit nie kan doen nie.

Tyd vir AKSIE!

Dis baie menslik om soms te wéét ʼn (onaangename) ding moet gedoen word, maar eenvoudig nie so ver te kom nie.

Veral wanneer ʼn mens weet jy moet uit ʼn afbrekende situasie beweeg, maar dit gaan nie sonder pyn geskied nie. Dit kan ʼn verhouding, selfs ʼn huwelik, ʼn werksituasie of ʼn vriendskap wees wat jou afbreek en nie vir jou menswees goed is nie. Dit kan ook iets wees soos om minder sjokolade en meer groente te eet, om te begin oefen, om op te hou rook of drink.

Dit verg dapperheid om van hierdie soort situasie werk te maak en ʼn mens het geen waarborg dat alles ten goede sal uitwerk nie.
Dit lyk vir my na die soort ding wat mens alte maklik by

Moet ek my depressie aanvaar?

Hulle sê mos mens kan jou vriende kies, maar nie jou familie nie. Hulle moet jy maar aanvaar en die beste van die saak maak. As jy gelukkig is, kan julle vriende wees. Indien nie, kan jy óf die bande verbreek en jou lewe lank skuldig voel (en baie goeie dinge misloop), óf jou mense aanvaar soos hulle is en leer liefkry soos hulle is.

Depressie is vir party van ons soos daardie spreekwoordelike broer in die tronk. Niemand kies dit nie. Maar ontslae raak? Nie so maklik nie.

Natuurlik is daar die gelukkiges wat depressief raak, die regte medikasie kry en siedaar – binne ‘n paar maande is alles weer reg en die monster vir ewig oorwin. Vir baie

‘n Drukkie ‘n dag?

Ek het – soos seker baie van my tydgenote – nie met drukkies grootgeword nie. Nog minder met openlike verklarings van liefde tussen familie of vriende. Maar wel met die soen-op-die-mond-gewoonte. Nogal ʼn vreemde teenstelling, as mens mooi daaroor dink.

Vandag werk dinge natuurlik meestal andersom. Mondsoene word in my kringe deesdae vir die geliefde gereserveer, of dalk vir ouer familie wat nog in die gewoonte is en dalk kan aanstoot neem as dinge nou skielik verander. Eintlik is dit so ʼn intieme handeling dat ek my amper nie ʼn tyd kan voorstel toe dit algemeen was tussen al wat leef en beef nie. Dink net aan die kieme … Om nie eens van die snorre en

Wanneer alles te veel word

Hierdie is ‘n stokou post, maar vandag weer relevant omdat dit selfdoodvoorkomingsdag was:

Ek het onlangs die twyfelagtige voorreg gehad om ‘n dierbare tannie van 88 te probeer bystaan na die selfdood van haar enigste (stief)seun. Die eerste ding wat ek besef het, is dat dit irrelevant is dat hy haar stiefseun is. Sy het hom liefgehad en hy was haar kind, bloedfamilie of nie bloedfamilie nie.
Gelukkig het ek al geleer ‘n mens hoef nie met allerhande goedkoop wysheid en trooswoorde by so iemand aan te kom nie. En dankie tog vir die drukkie-kultuur waarin ons deesdae leef, want ook hier geld die bekende actions speak louder than words. En daar is min sulke eenvoudige aksies wat soveel sê soos ‘n doodgewone drukkie.
Deur die genade het ek nog nie iemand naby aan my so verloor nie. Maar ek het al rondom my genoeg gesien van die verwoesting wat selfdood saai in die mense wat agterbly. En ek was al daar waar ek dit self oorweeg het (lank, lank gelede in ‘n vorige lewe van probeer wees wat ek nie regtig is nie).
In die proses het ek ‘n paar dinge geleer.
Eerstens: Na my mening is selfdood nie ‘n lafhartige daad nie. Dit vat veel meer as ‘n lafaard om so-iets te dink, wat nog te sê uit te voer. Selfdood is ‘n wanhoopsdaad wat met lafhartigheid niks te make het nie.
Tweedens: Die gedagte/begeerte om ‘n einde aan alles te maak, is ‘n ding wat jou stilletjies, ongemerk kan bekruip. Vandag duik hy hier vinnig op, more steek hy sy kop op ‘n ander plek uit … Voor jy jou kom kry, is jy gewoond aan hom. En hy begin lyk vir jou na ‘n oplossing.
Derdens: Die skade aan die mense wat agterbly is onberekenbaar. En ek dink grootliks onherstelbaar. As so ‘n wanhopige persoon net ‘n vinnige toekomsflits van sy mense se smart en verwarring kon sien, sou dit waarskynlik vir die meeste mense genoeg wees om hulle twee keer te laat dink.
Vierdens: Die mense wat agterbly, ervaar geweldige hartseer en geweldige skuldgevoelens. Maar ook woede. En hulle besef nie altyd dis heeltemal normaal nie.
Vyfdens: Die algemene publiek staan geweldig onverskillig teenoor selfdood en veroordeel so ‘n persoon baie maklik. Jan Alleman het duidelik nie die vaagste benul van die soort wanhoop wat ‘n medemens tot so-iets kan dryf nie.
Sesdens: ‘n Selfdooddreigement moet altyd, altyd, altyd ernstig opgeneem word. Dis ‘n noodoproep, ‘n roep om hulp.
Sewende: Depressie speel dikwels ‘n rol. Depressie moet nie onderskat word nie. Nooit nie.
Nommer ag: Daar is nog Christene wat maklik vinger wys na selfmoordenaars en reken hulle gaan reguit hel toe. My mening? ‘n Mens moet altyd onthou minstens drie vingers wys na jou self …
En laastens: Die lewe is oneindig kosbaar. Vier dit solank jy die kans het!

Depressie: Waar begin ’n mens as jy aan jou lewe wil werk?

Die mens se basiese behoeftes is ’n goeie beginpunt. In verskillende bronne is daar verskillende opsommings van die mens se basiese behoeftes. Dis in elk geval maar verskillende name vir dieselfde goed. Die punt is dat ’n mens doelbewus kan kyk watter van jou behoeftes word nie bevredig nie en dan iets daaraan probeer doen. Dit sluit dus aan by die gedagte dat ’n mens wel self baie aan jou gemoedstoestand kan doen en nie ’n willose slagoffer van jou emosies hoef te wees nie. Hierdie besef is dikwels vir mense die eerste tree na genesing. Die onderstaande is uit die Uncommon Knowledge-program verwerk:

Die behoefte om aandag te ontvang maar ook te gee
• Dit kan vervul word deur vriende, familie, kollegas, troeteldiere of kennisse, elk op sy eie manier. Ek dink dit sluit in om versorg te word (kyk die volgende subafdeling), maar ook om iets of iemand te hê om te versorg. Veral by vroue is die behoefte om iemand te versorg dikwels baie sterk.
• As hierdie behoefte nie bevredig word nie, is een van die gevolge dikwels dat die persoon te veel op homself en sy eensaamheid fokus. Soos ons weet, is depressie eintlik ’n baie selfgerigte siekte. As ons die hele tyd met onsself besig is, is dit maar alte maklik om al in die rondte te dink en op die negatiewe te fokus.

Nuut van Naledi: Wie is ek?

Sielkundige Louis Awerbuck en TV-persoonlikheid Lise Swart vorm as verloofde paar ‘n wenspan met hulle radioprogram Wie is ek? Uit die reaksie op die program is dit duidelik dat daar ‘n groot behoefte aan toeganklike inligting oor geestesgesondheid bestaan. Die boek met dieselfde titel is hopelik die eerste van verskeie publikasies na aanleiding van die program. Boeke soos hierdie baan die weg vir openlike kommunikasie oor toestande wat in die verlede meestal verswyg is, dikwels met rampspoedige gevolge vir die persone wat daarmee worstel.

Wie is ek? bied toeganklike inligting oor begrippe soos voorkeur, dimensies van persoonlikheid en onbewuste geheue. Die vraelyste wat daarmee saam verskaf word, was in hierdie leser se geval verstommend akkuraat. Die gebruik hiervan kan mense beslis help om hulself en ook hulle geliefdes beter te verstaan en konflik weens misverstande

Depressie – ´n flatervrye resep

Hierdie resep waarborg vir my ‘n vinnige val tot diep in die depressieput. Joune sal waarskynlik anders lyk. Die verhoudings waarin die bestanddele gebruik moet word, sal ook van mens tot mens verskil.

WAARSKUWING: My tong was diep in my kies toe ek dit geskryf het. Moet asseblief nie letterlik opneem nie!!

· As jy alleen is, oortuig jouself jy is in elk geval nie lus vir mense nie. Konsentreer dan doelgerig daarop dat jy nie net alleen is nie, maar eintlik bitter eensaam. Moet onder geen omstandighede iemand nooi om saam met jou iets te gaan doen nie.

· Moet tog nie jou hare was nie, veral as jy ʼn vrou is.

· Belê in ʼn goeie voorraad trooskos. Hoe soeter en romeriger, hoe beter. As jy alreeds tot agter jou ore soet is, sal gemorskos ook

Litnet: Onderhoud oor Beveg depressie en leef voluit

Hallo Alta, jou boek Beveg depressie – en leef voluit! het pas verskyn. Sê net eers: hoe weet iemand hy ly aan depressie en hy is nie sommer net vandag af of gaan deur ’n slegte tyd nie?

Daar is talle professionele definisies van depressie in boeke soos Piet Oosthuizen se Ontsnap van depressie enIL de Villiers se bekende Oorkom depressie: die siekte van ons tyd,asook op die internet beskikbaar.

Hier onder is ’n paar van my eie definisies in leketaal, soos in my boek opgeneem:

• Jy is moontlik depressief as jy oor ’n lang tydperk weinig vreugde ervaar, geen sin in die lewe sien nie en alles om jou donker lyk, ten spyte van die feit dat daar oënskynlik geen rede voor is nie.
• Jy is moontlik depressief as jy vir dae of weke of maande of jare liewer wil doodgaan, al weet jy voor jou siel jy het baie om voor te leef.
• Jy is moontlik depressief as die vreugde vir jou uit die lewe verdwyn het en jou beste pogings dit nie terug kan bring nie.

Die kerngedagte is dus dat depressie iets is wat aanhou en áánhou en dit vir die persoon moeilik maak

Wat is die verskil tussen ’n depressielyer en ’n depressievegter?

Hier is ʼn paar punte van verskil:
• ’n Depressielyer verduur haar siekte passief. Sy sluk (hopelik) haar pille en hoop vir die beste. Sy besef nie daar is veel meer wat sy kan doen nie. Of heel moontlik besef sy dit, maar kan eenvoudig nie die energie bymekaarskraap nie. ’n Depressievegter is aktief, of nog beter: proaktief. Sy sit nie en wag vir beter dae nie. Sy benut die dae wat wel goed (of draaglik) is en doen wat sy kan om dinge beter te maak.
• Die diagnose van depressie kan vir die depressielyer ’n vonnis wees, selfs ’n doodsvonnis. Jy kan voel jy het nou hierdie siekte en daar gaan nooit weer lig en ware vreugde op jou pad wees nie. Vir die vegter is die diagnose die begin van ’n nuwe pad. Nie ’n maklike pad nie, maar ten minste nie ’n doodloopstraat nie.
• Die depressielyer het die einde in gedagte. Die een moontlikheid is so erg soos die ander: Jy gaan óf dood (en dalk kom die afskuwelike gedagte

Die kopskuif wat jou lewe kan verander

As jy jou kop gedraai kry nadat jy self verantwoordelikheid geneem het vir jou emosionele en fisieke gesondheid, is dit nie die kitsoplossing vir al jou probleme nie. Nee, dis die begin van ’n lang, lang pad. Heel moontlik lewenslank. Maar nie lewenslank soos in ’n vonnis nie. Nee, lewenslank soos in ’n pad van ontdekking, groei en toenemende lewensblyheid.
Dis natuurlik maklik om vir jouself te sê jy gaan nou verantwoordelikheid neem en daar vas te steek. Die sê is die eerste stap, maar dis nie genoeg nie. En dis alte maklik om jouself te bluf. Nee, verantwoordelikheid neem behels aksie en dit behels harde werk.
Dit behels dat jy ophou wegkyk van jouself af, ophou wag vir die hulp om van elders te kom. Dit behels inkyk in jouself en in jou omstandighede. Maar nie die broeiende, selfgerigte kyk van die depressiewe persoon nie. Nee, hierdie kyk moet vars en

Vaarwel aan 2013!

Wat my skryfwerk betref, was 2013 ʼn geseënde jaar met baie om voor dankbaar te wees.

Die uitdagings van klein openbare optredes het gewissel van ʼn leeskring wat eintlik letterkunde lees (ja, ek het effens bedreig gevoel, maar individueel was almal baie vriendelik) tot ʼn biblioteekkuier waar ek (en Kristel Loots) soos ʼn koningin ontvang is (dankie Goodwood), ʼn kuier by die grondslagfase van ʼn meisieskool (meisietjies in feetjierokkies, met net een lieflike heks), ʼn kuier by Madri Victor se skryfkursus (ek onthou haar sexy skoene!) en ʼn gesprek oor die liefde saam met Kristel Loots en Elsa Winckler in ʼn lieflike kerkie by die Tulbagh Lentefees. Elkeen spesiaal op sy eie manier. Elkeen ʼn goeie herinnering op sy eie manier. By elkeen het ek iets geleer en iets van myself ontdek.

Die tweede Seisoen-boek (Seisoen van vergifnis – Amanda en Wim se storie) het na heelwat pyn en trane in Februarie verskyn en was ook die eerste Lekkerlitboek van die jaar. Die grootste werk hieraan is natuurlik al in 2012 gedoen. Skryf is nie ʼn ding waar ʼn mens op instant gratification moet hoop nie, die beloning kom eers met verloop van tyd. Wat dit soveel soeter maak.

Die derde Seisoen-boek (Seisoen van vervulling) het met betreklik min pyn die geboorteproses, afronding en al die stappe tot by verskyning in Oktober deurgegaan. Na ʼn laagtepunt laat in 2012 moes ek die moed om die storie aan te pak diep en ver gaan haal. Dis ʼn groot vreugde dat dit toe eintlik (relatief) maklik gegaan het. Daarvoor kan ek net vir Ben en Emily dankie sê (al bestaan hulle nie regtig nie). Hulle storie het my eenvoudig aangegryp, dalk maar omdat daar soveel raakpunte met my eie storie is.

Van êrens het ek die moed (of die koppigheid) gekry om ʼn mislukte romanse van ʼn jaar of twee gelede uit die laai te haal en nie net af te stof nie, maar

E-boek nou beskikbaar: Beveg depressie en leef voluit!

Vermoed jy jy is dalk depressief? Is jy alreeds met depressie gediagnoseer? Is jy moedeloos omdat jy dit nie afgeskud kry nie? Veg iemand wat jy ken daarteen? As jou antwoord op een van hierdie vrae ‘ja’ is, is hierdie boekie net vir jou!
1. Die eerste in ‘n reeks van drie of vier. (Die Leef voluit-reeks)
2. In geselstrant geskryf, nie ‘n akademiese handleiding nie.
3. Toeganklik vir die haastige leser, maklik om vinnig deur te lees en dan te oordink.
4. Gegrond op die skrywer se ondervinding, neerlae en oorwinnings.
5. Geen kitsoplossings word aangebied nie.
6. Uitgangspunt: Dat ons vir ons eie welstand verantwoordelikheid kan neem en self baie kan doen om depressie te beheer/bestuur/hanteer.
7. Maak dit duidelik dat medikasie en terapie noodsaaklik is.
8. Moedig depressielyers aan om die kopskuif te maak en eerder depressievegters te word.
9. Beweer NIE dat ‘n depressievegter homself kan genees nie.
10. Moedig depressievegters aan om bewustelik te leer leef en depressie as ‘n uitdaging te sien wat hanteer kan word en wat tot emosionele en persoonlike groei kan lei.
‘n Vinnige leeservaring wat jou lewe kan verander! Hier is die skakel: http://www.amazon.com/Beveg-depressie-voluit-Afrikaans-ebook/dp/B00G8OBXXK/ref=sr_1_1?s=digital-text&ie=UTF8&qid=1382942285&sr=1-1&keywords=alta+cloete

Positief oud word … Hoe moontlik is dit?

Deesdae is daar heelwat te lees oor positiewe veroudering, o.a. in hierdie boek deur ʼn Suid-Afrikaanse kenner op ʼn hele boel terreine:

http://www.goodreads.com/book/show/17678150-over-the-moon

Die baby boomers is besig om oud te word en baie van hulle doen dit met ʼn bang. Die skrywer reken ons kan baie doen aan hóé ons oud word. Ons weet ook almal dat die ouer mense die deel van die bevolking is wat die vinnigste groei, seker ten minste in ontwikkelde lande.

Maar hoe moontlik is dit om positief oud te word? Hoeveel is geluk en genade en hoeveel kan ʼn mens regtig self bepaal?

Volgend dr. Van Zyl-Edeling is die belangrikste ding om jou kop aan die gang te hou. Maar wat dan van mense soos Reagan en Thatcher wat ook maar Alzheimer’s gekry het? (Nee, ek dink nie dis ʼn aanduiding dat daar min in politici se koppe

Projek: Inspirasie vir depressievegters!

My gereelde lesers is teen hierdie tyd seker al keelvol vir die geheen-en-weer tussen my blog en facebook.

Vir julle vra ek om net so ‘n bietjie uit te hou … 🙂

Vir die nuwelinge: My nuutste baba is ‘n blog en facebook-bladsy ter ondersteuning van die projek wat lank in my kop lê en sluimer. En wat ek eintlik te bang is om aan te pak. Maar ons weet mos dis net ‘n kwessie van feel the fear and go through it.

Die projek is dus om ‘n e-boek(ie) met praktiese wenke oor die hantering van depressie saam te stel.

En dalk, miskien, eendag, wil ‘n egte/regte uitgewer hom ook hê …

Op hierdie stadium het ek nie ‘n idee van die uiteindelike lengte nie. Die tyd sal leer.

My bekende blogposts oor depressie en die reaksie daarop was die aanvanklike inspirasie

Paniekaanval!

Kyk gerus weer ‘n slag na die woord hierbo: PANIEK-AANVAL. Twee skrikwekkende woorde, dodelik gekombineer om nog skrikwekkender te word. ‘n Aanval is iets wat jou bedreig, ‘n kwessie van lewe en dood. Paniek impliseer dat jy niks aan die aanval kan doen, behalwe miskien in kringe hardloop en gil. Chaos, dis hoe dit vir my klink.

Die ander assosiasie wat by my opkom, is dié van magteloosheid. Iemand wat paniekerig is, kan homself nie help nie. Hy het ‘n slagoffer geword.

Die slim mense sê ‘n paniekaanval het te doen met die liggaam se oeroue veg- of vlug meganisme. In die goeie ou dae (?) was die keuse vir ons voorouers so eenvoudig: As iets jou wou opvreet of ‘n dominante lid van jou clan wou van jou ontslae raak, het jy die keuse gehad: Jy hol weg of jy baklei.

Deesdae is die bedreigings anders (Ek laat vir die oomblik misdaad buite berekening, want dis weer ‘n heel ander storie.) en ons keuses is anders. Dis nie meer ‘n leeu of ‘n grotman wat jou met tande of knuppel aanval nie – dis dalk jou sjarmante, gesofistikeerde baas wat jou met ‘n dodelike glimlag en vlymskerp sarkasme (probeer) vermorsel. Of jou man wat weer eens sy wenkbroue lig vir die

Aanstap … Dis die moeite werd!